Εδώ και 2500 χρόνια ο πατέρας της ιατρικής, ο Ιπποκράτης, διαπίστωνε πρώτος την σχέση που είχε η διατροφή με την υγεία. Έλεγε τότε, «το βότανό σου είναι η τροφή σου και η τροφή σου είναι το βότανό σου». Από τότε άλλαξαν πολλά πάνω στον κόσμο, αλλά η παρατήρηση του Ιπποκράτη παραμένει πάντα επίκαιρη. Ο φωτεινός αυτός γιατρός της αρχαιότητας άφησε πίσω του έξι πρωτοποριακές πραγματείες για την διατροφή και προσδιόρισε ένα σημαντικό ρόλο των αρωματικών φυτών και των βοτάνων, ορίζοντας ότι η τροφή πρέπει να εμπλουτίζεται από αρώματα για να χορταίνει κανείς με πιο λίγο φαγητό.
Καθημερινά ο σύγχρονος άνθρωπος χρησιμοποιεί στη διατροφή του βότανα που παίζουν σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της υγείας του παρά το γεγονός ότι τα καταναλώνει αφού πρώτα τα επεξεργαστεί με αποτέλεσμα μόνο ένα μέρος των θεραπευτικών τους ιδιοτήτων να είναι αποτελεσματικό. Ας αναφέρουμε λοιπόν μερικά από αυτά τα βότανα που τα χρησιμοποιούμε καθημερινά αλλά δεν τα γνωρίζουμε πολύ καλά.

Αμπερόζα
Την συναντούμε και με τον όνομα Αρμπαρόρριζα και η επιστημονική της ονομασία είναι Pelargonium odoratissimum. Μπορούμε να την συλλέγουμε όλο τον χρόνο. Είναι φυτό ανθεκτικό στην ξηρασία και ευδοκιμεί σε όλα τα εδάφη. Η λαϊκή παράδοση λέει ότι το αφέψημα της αμπερόζας θεραπεύει τα πεπτικά προβλήματα και ο χυμός της κάνει καλό στα δερματικά νοσήματα. Θεωρείται ηρεμιστικό και καταπραϋντικό. Στην κουζίνα το χρησιμοποιούμε για να αρωματίσουμε γλυκά με φρούτα και κυρίως γλυκά του κουταλιού (κεράσι, βύσσινο, σταφύλι, κυδώνι με το οποίο το άρωμα της αμπερόζας δημιουργεί ιδανικό συνδυασμό).
Χρησιμοποιείται επίσης σε συνδυασμό με άλλα βότανα για διάφορα ροφήματα.

Γλιστρίδα
Την συναντούμε και το όνομα αντράκλα και η επιστημονική της ονομασία είναι Portulaca oleracea. Συλλέγεται από τον Ιούνιο μέχρι τον Οκτώβριο. Φυτό μονοετές, πολύκλαδο, λείο και σαρκώδες. Είναι φυτό Μεσογειακό και φυτρώνει στα καλλιεργούμενα χωράφια και ιδιαίτερα σε λαχανόκηπους που ποτίζονται. Ο Ιπποκράτης θεωρούσε τη Γλιστρίδα φάρμακο για γυναικολογικά προβλήματα και ιδιαίτερα για μητρορραγία. Ο Γαληνός τη θεωρούσε κατάλληλη για το μούδιασμα των δοντιών και των ούλων και ο Διοσκουρίδης την περιλάμβανε στα οφλαλμικά φάρμακα. Ο ίδιος την ανέφερε ως επουλωτικό των πληγών και ίαμα για τις ξινίλες του στομάχου , τις αιμορροΐδες και άλλα. Η λαϊκή ιατρική τη χρησιμοποιούσε ως αντιπυρετικό φάρμακο, μία συνήθεια που η ρίζες της κρατούν από την αρχαιότητα. Τελευταία η ιατρική έρευνα έχει δείξει ότι η βιολογική σημασία της γλιστρίδας είναι μεγάλη γιατί εκτός από τις διάφορες βιταμίνες, περιέχει και το ω3 που κατεβάζει τη χοληστερίνη. Στην κουζίνα μας τη χρησιμοποιούμε κυρίως σε σαλάτες που τις νοστιμίζει με την υπόξινη γεύση της. Μπορεί να γίνει και τουρσί για χειμωνιάτικη σαλάτα. Με γλιστρίδα επίσης φτιάχνονται σούπες, ενώ μπορεί να μαγειρευτεί με κρέας ή ψάρι. Οι περιηγητές του 16ου – 17ου αιώνα που επισκέφθηκαν την Αίγυπτο περιγράφουν ένα δροσιστικό παρασκεύασμα που έδιναν στους ασθενείς που παρουσίαζαν πυρετό από γλιστρίδα και γιαούρτι. Ακόμη και σήμερα φτιάχνουν στο νησί μας με γιαούρτι και γλιστρίδα μια ξεχωριστή δροσιστική σαλάτα.
Ο καλόγερος Αγάπιος Λάνδος ο οποίος έζησε τον 17ο αιώνα θεωρούσε τη γλιστρίδα «ψυχρό» χορταρικό και συνιστούσε να τρώγεται με βασιλικό, ρόκα, κάρδαμο, σκόρδο κ.α.

*Άρθρο του Σάκη Κουβάτσου στα Χανιώτικα Νέα